چراغ سیگنال (لامپ سیگنال) چیست؟ چه کاربردهایی دارد؟

لامپ سیگنال (چراغ سیگنال) که با اسمهای چراغ هشدار دهنده (چراغ آلارم) و چراغ نشان دهنده معرفی می شوند، هم به صورت LED و هم به صورت چراغ های کوچک هستند. چراغ های هشدار دهنده استفاده های مختلفی دارند که در ادامه به بعضی از آنها پرداخته ایم و بر اساس کاربرد آنها در اندازه های کوچک و بزرگ و در ولتاژ های مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. چراغ های سیگنال در مدار با حرف H نشان داده می شود.

هدف سیستم آلارم و یا سیگنال آشکار نمودن خطاها و معایب است. آلارم می تواند به وسیله ی یک چراغ سیگنال (معمولا قرمز رنگ) صورت بگیرد. با به کارگیری حالت چشمک زن می توان نهایت توجه اپرتور را برای اعلام هشدار و یا خطر جلب کرد.

کاربرد های لامپ سیگنال

لامپ سیگنال کاربرد های متعددی دارند که برای همه انواع تابلو برق ها (تابلو برق مخابرات، تابلو برق صنعتی، تابلو برق ماینر و….)، شبکه، تابلو های توزیع و یا نصب روی تقریبا تمام ماشین آلات صنعتی استفاده می شوند.

کاربرد کلی چراغ ها در دستگاه ها عبارتند از:

نمایش وجود و یا عدم وجود جریان برق در تابلو
نمایش خطاها
نمایش تریپ
روشن و خاموش بودن کلید خاص مد نظر (نمایش وضعیت دستگاه)
وارد شدن خازن به مدار
روشن بودن موتوری خاص
و….

برای تابلو برق به طور معمول سه عدد لامپ سیگنال با رنگ های مختلف وجود دارد که هر کدام مستقیما به یک فاز متصل می شوند. در صورت قطع هر کدام از فازها اپراتور فورا متوجه می شود. اساسا در مدارهای متفاوت می توان از چند چراغ سیگنال استفاده کرد. برای مثال در مدارهای قدرت می توان سه چراغ سیگنال برای نمایش وجود سه فاز نصب کرد. در مدارهای فرمان برای نشان دادن حالت های آماده به کار، خطای ولتاژ، خطای جریان، زمان گیری، تغییر سطح مایعات و… استفاده می شوند.

به طور مختصر در هر سیستم برقی، جهت اطلاع رسانی به کاربر از خاموش و یا روشن بودن سیستم از چراغ سیگنال استفاده می شود. روشن بودن هر چراغی نمایانگر پیامی است که تغییر حالت چراغ (روشن شدن آن) نشان دهنده علامت و اخطاری برای اپراتور است.

مهم ترین عوامل اثرگذار برای انتخاب یک چراغ سیگنال عبارتند از:

ولتاژ
رنگ
شرایط محیطی
ابعاد
لوازم جانبی مورد نیاز

1- ولتاژ

در بدنه لامپ های سیگنال می توان یک چراغ معمولی قرار داد که می تواند LED و یا رشته ای باشد به همین دلیل ولتاژ این لامپ ها از حدود 6 ولت تا 380 ولت (6، 12، 24، 36، 48، 110، 127، 220، 360) است. ولتاژ چراغ سیگنال باید با ولتاژ مدار فرمان متناسب باشد . در بعضی برندها و برای تبدیل ولتاژ مدار فرمان به ولتاژ چراغ سیگنال از انواع ترانسفورماتور بهره میگیرند. که این ترانسفورماتور ها در دو نوع داخلی و قابل اضافه کردن به چراغ سیگنال ساخته می شوند که در صورت دارابودن این واحد، در دیاگرام الکتریکی چراغ سیگنال مشخصات ولتاژی آن توضیح داده می شود.

لامپ های در مدار فرمان، یک چراغ کم قدرت (تا 5 وات) هستند که از ولتاژ های متفاوتی در بازه 24 تا 220 ولت استفاده می کنند. لامپ های سیگنال با لامپ رشته ای با توان مصرفی تا حدود 4 وات ساخته می شوند اما امروزه با توجه به برتری و مزیت های بیشتر سیگنال های LED، استفاده از لامپ های رشته ای در حال منسوخ شدن است.

2- رنگ ها و معانی آنها

چراغ های سیگنال در 7 رنگ قرمز، آّبی، سبز، زرد، سفید، صورتی و فسفری (در بسیاری از مراجع ICE BLUE نوشته شده است) هستند که رایج ترین این رنگ ها سفید، قرمز، زرد و سبز است. انتخاب رنگ چراغ های سیگنال با بررسی حساسیت و مفهوم آنها مشخص می شود.

رنگ سفید: این رنگ معمولا به عنوان نمایشگر وضعیت جریان DC استفاده می شود و زمانی که تغذیه مدار فرمان فعال شود چراغ سیگنال روشن می شود. کاربرد رنگ سفید اکثرا در تابلو های برق می باشد. (معمولا برای معانی خنثی مثل ماشین در حال انجام کار است)

رنگ سبز: معمولا زمانی که کلیدی در حالت باز یا روشن (OPEN) باشد رنگ سبز استفاده می شود. (آماده به کار یا استارت)

رنگ قرمز: معمولا هنگامی که کلیدی در حالت بسته یا خاموش (CLOSE) باشد رنگ قرمز مورد استفاده می شود. (وضعیت غیر عادی یا خطر)

رنگ زرد: معمولا هنگامی که کلیدی در حالت خطا (FAULT) باشد رنگ زرد مورد استفاده قرار می گیرد. برای حالت هشدار طراحی می شود. (توجه یا احتیاط)

رنگ آبی: برای هرکاری که رنگ های زرد، قرمز، سبز و سفید برای آن ها صادق نبوده استفاده می شود.

رنگ برخی از چراغ های سیگنال با تعویض سری آنها (قسمت پلاستیکی روی آن) قابل تغییر هستند. که لازم به بازکردن قسمت اصلی نصب شده روی تابلو نیست . همچنین با توجه به استاندارد ها می توان از سایر رنگ ها برای شناسایی فاز ها و… استفاده کرد.

3- شرایط محیطی:

شرایط محیطی مد نظر عبارتند از :

میزان نور محیط، تابش مستقیم خورشید، ضربه، لرزش، نفوذ اجسام خارجی مثل گرد و غبار، گاز، مایعات و… .

برای مثال وجود نور زیاد و یا تابش خورشید در تشخیص روشن و خاموش بودن سیگنال موثر است. همچنین در چنین شرایطی میزان مقاومت بدنه نیز از اهمیت بالایی برخودار است.

از ابزارهایی که حفاظت درمقابل عوامل مضر محیطی را انجام می دهد، چراغ سیگنال است؛ برای مثال میزان مقاومت در برابر نفوذ اجسام خارجی با کدهایی روی بدنه سیگنال درج می شوند. ولی مشکلاتی مانند دیده نشدن چراغ در نور زیاد به وسیله قاب و یا رفلکتور حل می شود.

توجه به شرایط و انتخاب تجهیزات از اهمیت بالایی برخوردار است.

4- ابعاد و ساختار لامپ های سیگنال

ساختار چراغ های سیگنال بدین صورت است که دارای قاب، پیچ و مهره هستند. لامپ های سیگنال در نوع صنعتی خود، دارای قاب و بدنه رزوه شده می باشند که توسط مهره روی بدنه تابلو برق ثابت می شوند. هر چراغ سیگنال دارای پایه (سرپیچ) مختص به خود است که بر اساس کاربرد می توان از انواع مختلف موجود آن ها استفاده کند و به راحتی روی دستگاه مورد نظر نصب کرد. چراغ های تکی با مشخصه های ولتاژی متفاوت در دو نوع رشته ای و LED تولید می شوند.

چراغ های سیگنال در شکل های دایره، مربع و مستطیل با رنگ های متفاوت و مقاومت های مختلف در برابر عوامل خارجی تولید می شوند.

نصب چراغ های سیگنال:

برای نصب چراغ های سیگنال مثل شستی ها، باید سوراخ هایی با قطر های استاندارد معین (8، 12، 16، 22 و 30 میلی متر) در سطح کار ایجاد کرد. برای ایجاد این سوراخ ها می توان از گردبر، پانچ و یا لیزر استفاده کرد. قطر این سوراخ ها با توجه به ابعاد چراغ سیگنال تعیین می شود.

افزون بر حالت های استاندارد که سوراخی روی بدنه ایجاد شده و لامپ سیگنال نصب می شود، بعضی از چراغ های سیگنال به صورت داخلی و روی ریل های استاندارد نصب و سیم بندی می شوند.